Empatik İnsanların 12 Özelliği

 

Empatik İnsanların 12 Özelliği

Bu yazıda ele alınan konular kesinlikle teşhis veya tedavi yerine geçmez. Farkındalık amaçlıdır.

Empati Carl Rogers’ın 1970’li yıllarda yaptığı tanıma göre; “bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısı ile bakması, o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi” sürecidir.

Empati kavramı, ilk olarak 1897 yılında Theodor Lipps tarafından Almanca “Einfühlung” sözcüğünün karşılığı olarak kullanılmıştır. Lipps Einfühlung’u şöyle tanımlamaktaydı: “Bir insanın kendisinin karşısındaki bir nesneye yansıtması, kendini onun içinde hissetmesi ve bu yolla o nesneyi içine alarak/özümseyerek anlaması sürecidir”. Bu kavram, 1909’da Edward B. Titchener tarafından, diğer bir kişinin duygusal deneyimini aktif bir şekilde anlamak olan Yunanca “empatheia” kelimesinden İngilizce ’ye “Empathy” olarak çevrilmiştir.

Empati yetenekleri yüksek insanlar, etraflarında meydana gelen şeylerin duygusal etkisine karşı daha savunmasız olabilirler. Dünyaya dair vizyonları çok sezgisel ve hassas insanlardır. Genellikle hissettikleri her şeyi anlatmak ve ifade etmekte zorluk yaşayabilirler. Anksiyete krizleri, depresyon, kronik yorgunluk ve duygusal dengesizliğe bağlı semptomlar gösterme eğilimleri daha fazla olabilir. Bunlarla beraber empati yaşam boyunca bize çok şey kazandırabilecek bir erdemdir Özellikle de etkili bir şekilde yönetmeyi öğrenirsek. Bunun ilk adımı da gerçekten empatik bir insan olup olmadığımızı bilmekle atılabilir.

Prof. Üstün Dökmen’e göre, bir kişinin karşısındaki ile empati kurabilmesi için gerekli olan öğeler şöyledir;

a) Empati kuracak kişi, kendisini karşısındakinin yerine koymalı, olaylara onun bakış açısı ile bakmalıdır.

b) Empati kurmuş sayılmak için, karşıdaki kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru anlamak gereklidir. Karşıdakinin yalnızca duygularını ya da yalnızca düşüncelerini anlamak yeterli değildir. Burada empatinin iki temel bileşeninden söz edilir. Bunlar, empatinin bilişsel ve duygusal bileşenidir. Karşıdakinin rolüne girerek onun ne düşündüğünü anlamak, bilişsel nitelikli bir etkinlik (bilişsel rol alma/bilişsel perspektif alma), karşıdakinin hissettiklerinin aynısını hissetmek ise duygusal nitelikli bir etkinliktir (duygusal rol alma/duygusal perspektif alma).

c) Empati tanımındaki en son öğe ise, empati kuran kişinin zihninde oluşan empatik anlayışın, karşıdaki kişiye iletilmesi davranışıdır.

Empatinin Dezavantajı

Kendinizi başka birinin yerine koymak faydalı olabilir, ancak bu, başkalarıyla varsayılan ilişki biçimi haline geldiğinde, bir kişiyi kendi ihtiyaçlarına karşı kör edebilir ve hatta onlardan faydalanacak kişilere karşı savunmasız hale getirebilir.

Empatik insanlarda genellikle (istisnalar kaideyi bozmaz) görülen alışkanlıklar, tutumlar ve davranışlar.

1. Diğer insanlardan daha duyarlıdırlar.

Her zaman yardım etmek ve ağlamak için bir omuz sunmaya isteklidirler. 

 

2. Başkalarının duygularını emerler

Duygunun iyi ya da kötü olmasına bakılmaksızın.

3. İçe dönük olma eğilimindedirler.

Kendileri ile baş başa kalmak veya küçük gruplarla arkadaşlık etmeyi, büyük kalabalıklara genellikle tercih ederler.

 

4. Ortalamadan daha sezgiseldirler

Onlar dünyayı sezgileriyle algılarlar.

 

5. Yalnız vakit geçirmeyi severler

Uzun süre başkalarını dinleme ve yardımcı olmaları durumunda genellikle bu durumdan olumsuz etkilenirler. Bu nedenle, kendi duygusal dengesine geri dönebilmek için periyodik olarak yalnız kalmaları yararlı olur.

 

6. Kendilerini duygusal ilişkilerde aşırı koruyabilirler

Bir çift olarak yaşamak, empatik bir insan için oldukça karmaşık olabilir. Bazen aşık olmaktan kaçınırlar, böylece işler iyi gitmezse daha sonra acı çekmezler. 

 

7. Enerji vampirleri için kolay avdırlar.

İnsanların yaşam enerjilerini emen ve “enerji vampiri” olarak tabir edilen insanların tüm kötü hislerine karşı özellikle savunmasızdırlar.

8. Doğa ile temas halinde çok rahat hissederler

Günlük rutinler, yükümlülükler ve stresten diğer insanlara oranla daha fazla etkilenirler. Doğa ile baş başa olmak onları adeta şarj eder.

 

9. Cildin hisleri vardır

Gürültülü ortamlarda ya da çevrede çok fazla gerginlik olduğunu fark ettiklerinde çok kötü hissedebilirler.

10. Kendi iyilikleri için kendilerine zarar verebilirler.

Her ne kadar inkâr edilemez bir erdem olsa da empatik insanlar başkalarının sorunlarıyla uğraşmak konusunda aşırılığa gidebilirler. Onların problemlerini çözemezlerse, hayal kırıklığına uğrayabilirler.

 

11. Çevrelerindeki insanlara ‘hayır’ demekte ve sınır çizmekte zorlanabilirler

Diğer insanların enerjileriyle uyumlanmaları farkında olarak değil, otomatik olarak gerçekleşir. Diğer insanların duygularını adeta o duygu kendilerine aitmiş gibi deneyimleyebilirler.

 

12. Tartışmadan ve çatışmadan kaçınırlar

Karşı tarafın ne hissettiğini çok iyi anlayabildikleri için bir anlaşmazlık yaşamaları durumunda karşılarındaki insanları nasıl incitebileceklerini de çok iyi bilirler. 

 

Referanslar:

• Barrutia, A. (2009). Kişilerarası yeterlilikler A. Barrutia'da (Ed.), Ailede Duygusal zeka (ss. 381-416). İspanya: Toromitik.
• Carpena, A. (2003). İlk aşamada sosyo-duygusal eğitim. Barselona: Octahedron.
• Goleman, D. (1996). Empati kökleri. D. Goleman (Ed.), Duygusal Zeka (s. 162-183). Barcelona: Cairos.
• https://www.psychologytoday.com/ 
• wikipedia

 

 

Korkularla Yüzleşmek İçin 8 Alışkanlık

 

Korkularla Yüzleşmek İçin 8 Alışkanlık

Korku, var olan en uyumlu insan duygularından biridir ve tarih boyunca hem doğal ortamda hem de başkalarıyla etkileşimde ortaya çıkan tehdit ve risklerle yüzleşmemize ve gerekiyorsa üstesinden gelmemize hizmet etmiştir. Ancak, bugün her türlü korkuyla her gün yaşayan birçok insan var; İstedikleri hayatı yaşamalarını ve hedeflerine ulaşmalarını engelleyen korkular.

Bu korkular, işinizi kaybetme korkusu, bir aile üyesinin hastalanması veya eşiniz tarafından reddedilme korkusu gibi aşağı yukarı gerçeklik payı olabilir veya karanlık, belirli hayvanlar veya uçma korkusu gibi daha az gerçekçi temelli olabilir. Her durumda, bu korkularımızı iyi yönetmeyi öğrenemezsek, bu bizi bir kaçınma ve vazgeçme kısır döngüsüne sürükleyebilir.

 

Korkularla yüzleşmemize yardımcı olan başlıca alışkanlıklar nelerdir?

Bu yazıda ele alınan konular kesinlikle teşhis ve tedavi amaçlı değildir. Farkındalığa yönelik bilgilendirme amaçlıdır. Bu tür bir durum yaşıyorsanız mutlaka ilgili sağlık kuruluşundan profesyonel bir destek alınız.

 

1. Korkuya kademeli olarak maruz kalmak

Kendimizi korkumuzun kaynağına maruz bırakmak, onunla başa çıkmanın en faydalı yollarından biridir ve on yıllardır önde gelen psikologların her türlü korku veya fobiyi tedavi etmek için kullandığı ana tekniklerden biri olmuştur. Maruz kalma kademeli olmalı ve en kolay ve en basit yaklaşımlardan en karmaşığa doğru gidilmeli ve kişinin psikolojik olarak fazla etkilenmemesini sağlamalıdır.

Aslında, örneğin, bir kişinin sosyal fobisi veya aşırı agorafobisi varsa, psikoterapiye giderek ve bu duygusal tepkiyi oluşturan şeye maruz kalma programından geçerek (profesyonel destekle) korkularını yenmeye başlayabilirler. Sokağın kapısına kadar ve ertesi gün bir binanın ilk köşesini dönene kadar gitmekle başlayan bir süreçle bu şekilde devam edebilirler.

 

2. Korkuları iletmek (paylaşmak)

Durumumuzu, bizi önemseyen aile veya çevremizdeki arkadaşlara konuyu iletin. Bize musallat olan kendi korku ve endişelerini bize koşulsuz dinleme ve anlayış sunan başka bir kişiye sözlü olarak aktarması, acı çeken kişi üzerinde çok olumlu bir etkiye sahiptir.

Aynı şekilde, korkularımızı başka birine ileterek, daha önce sahip olmadığımız, sorunun üstesinden gelmemize yardımcı olabilecek ve desteklenmemize ve daha donanımlı hissetmemize yardımcı olacak tavsiyeler veya çözümler işimize yarayabilir. Her koşulda profesyonel sağlık hizmetinin yerini tutmayacağını da hatırlamak şartıyla.

3. Bir duygu günlüğü tutmak

Sözlü anlatımda olduğu gibi, yazılı anlatım, insanların belirli bir anda hissettiklerimizi iletme yollarından bir diğeridir ve kendini geliştirme konusunda etkili olduğu için terapötik faydası nedeniyle çok değerli bir aktivite olduğu uzmanlarca ifade edilmektedir. Hafta boyunca, her an yaşadığımız duygular hakkında bir günlük yazmak, kendimizi tanımanın ve korkularımızı anlamanın en iyi yollarından biri olabilir.

 

4. Sağlıklı alışkanlıklar edinmek

Sağlıklı bir yaşam sürmek, özgüvenimizi artırmak ve günlük hayatımızı koşullandıran bu mantıksız korkuları yavaş yavaş sıyrılabilmek için izleyebileceğimiz en iyi stratejilerden biridir. Fiziksel olarak iyiysek, psikolojik olarak da daha az savunmasız hissederiz.

Günlük aşırı olmamak kaydıyla egzersiz yapmak, yeteri kadar uyumak, sağlıklı beslenmek ve aktif bir duygusal-sosyal yaşam sürdürmek vb.

 

5. Uyumsuz düşünceleri tanımlamak

İzleyebileceğimiz stratejilerden bir diğeri, her türlü korkuyla yüzleşmek için sıklıkla bahane olarak kullandığımız tuzak düşünceleri tespit etmektir. Korkularımızı yenmemizi engelleyen entelektüel mekanizmaları bilmek, onlarla başarılı bir şekilde yüzleşmemizi sağlayacak yola başlamanın ilk adımıdır. Kaçmak, yok saymak veya ertelemek hiçbir işimize yaramayacaktır.

 

6. Gevşeme teknikleri kullanmak

Hem tıp hem de psikoloji, her türlü sorunun ve psikolojik rahatsızlığın üstesinden gelmek için meditasyon veya diyafram nefesi gibi gevşeme tekniklerinin düzenli olarak uygulanmasını önermektedir.

Bu tür bir tekniği günlük hayatımızın bir parçası haline getirmek, stres, endişe veya korku düzeylerini azaltmamıza ve ayrıca dikkatimizi odaklamamıza, kendimizi daha iyi tanımamıza ve yaşam kalitemizi artırmamıza yardımcı olabilir.

 

7. Kendimizi tanımak

Herhangi bir kişiye iyi gelen bir yöntem size iyi gelmeyebilir. Yöntemlerin hayat tarzımızla, kişiliğimizle, değerlerimizle uyumlu olması önemlidir. Kendimizi daha iyi tanımak için güçlü ve zayıf yönlerimizi belirlemek veya arkadaşlarımızla ve ailemizle güçlü ve zayıf yönlerimiz hakkında konuşmak gibi yöntemler de kullanılabilir.

 

8. Psikoloğa gitmek

Psikoloji uzmanları, bir kişinin durumu sürdürülemez olduğunda ve korkuları günlük olarak normal yaşamalarını engellediğinde psikolojik danışmaya gitmenizi önerir.

Korkular veya fobiler konusunda uzmanlaşmış bir psikolog, korkumuzun üstesinden gelmemize yardımcı olacak en uygun profesyoneldir ve bunu başarmak için hangi stratejileri izlememiz gerektiğini ve durumumuz için en çok hangi tekniklerin önerildiğini tam olarak bilen kişidir.

 

Kaynak:
PSiCOBAi Psikoloji Merkezi kaynağından alıntı yapılarak düzenlenmiştir.

Nasıl Öğreniyoruz ve Neden Unutuyoruz? 3. Bölüm

 

Nasıl Öğreniyoruz ve Neden Unutuyoruz? 2. Bölüm

 

Nasıl Öğreniyoruz ve Neden Unutuyoruz ? 1. Bölüm

 

Yin Yang Nedir?

 

Duygusal Zekânın 10 Faydası

 

Duygusal Zekânın 10 Faydası

 

Duygusal Zekâ (EQ), Kişinin kendi duygularını ve başkalarının duygularını tanımlama, anlama ve düzenleme yeteneğidir (Daniel Goleman). Gelişmiş duygusal zekaya sahip insanlar kendi duygularıyla olduğu gibi başkalarının duygularıyla da iletişim kurabilirler.  Bazı insanlar doğal olarak duygusal zekâ sergiliyor gibi görünse de çoğumuz bunu geliştirmek için yardıma ihtiyaç duyarız. 

1. Öz Farkındalık ve Karar Verme

Farklı günlük durumlarda benlik saygısı ve özgüven üzerinde olumlu bir etkisi vardır. İnsanların değer sistemini ve inançlarını değerlendirmelerine izin verir. Yaşamda daha iyi kararlar verebilmek için güçlü ve zayıf yönleri geliştirmeye yardımcı olur. Duygusal zekanın bir parçası olan bir özellik, kendi kendine bilgidir. Bu nedenle, duygusal zekayı geliştirmek, kendine dair bilgisini geliştirmektir.

2. İş Performansında İyileşme

Kimse olumsuz geribildirim almaktan hoşlanmaz. İnsanları savunmaya geçmeye veya duygusal bir tepkiyle karşılık vermeye sevk edebilir. Bu durum, eldeki performans sorununu iyileştirmek için hiçbir şey yapmaz ve düşmanca bir atmosfer yaratır. Duygusal zekanın iş alanında geliştirilmesi eğitimleri ile birlikte, kriz anında sakin olma, sorunlu ​müşteriler ve çalışanlarla başa çıkma, kendini kontrol edebilme, problemlere metodik olarak yaklaşabilme gibi nitelikleri daha sağlıklı hale getirebildiği için sektörel anlamda yararlar saplar.

3. Stresten Korunma ve Önleme

Stresten korunmak ve yönetme için doğru ve duygusal olarak yönetilmesi oldukça önemlidir. Empati eksikliği ve kişinin duygularını yeterince tanıyamaması devam eden tartışmalara yol açabilir. Gerek aile ve sosyal ilişkilerde gerekse iş ilişkilerinde gelişmiş duygusal zekaya sahip bireyler başkalarının duygularını uygun bir şekilde yönetme, kendi olumsuz duygularını tanıma ve kontrol etme, tepkilerinin sorumluluğunu üstlenme ve beklentileri makul bir biçimde yönetme konusunda beceri sahibi olacaklardır.

4. Kişilerarası İlişkilerde Gelişme

Toplumda yaşamanın temel dinamiği gereği, kendimizin ve diğer insanların duygularını bilmek ve anlamak, anlaşmazlıkları daha iyi ele almanıza yardımcı olur. Bu sayede karşımızdaki kişilerin nasıl hissettikleri ile birlikte neye ihtiyaçları olduğunu anlamamıza yardımcı olur.

 

5. Kişisel Gelişimi Teşvik

Kişiyi kendi kriterleri ve değerleri doğrultusunda bir adım ileri götüren yani geliştiren her şey kişisel gelişim kapsamı altında ele alınabilir. NLP’de de sıkça ele alındığı gibi İnsanlar olarak ya acıdan uzaklaşmak ya da hazza yaklaşmak gibi iki temel motivasyon ile hareket ettiğimizi düşünecek olursak duyguları tanıma ve ifade etme kapasitesi gelişme kapasitemizin sınırlarını belirleyecektir.   

6. Etki ve Liderlik İçin Kapasite Sağlama

Ekip yönetimi, çalışanların duygularını ve tepkilerini anlamak için EQ becerilerini kullanabildiğinde akıllı sonuçlar çıkarabilir. Spesifik olarak, her bir ekip üyesi için olumlu motivasyon sağlayan şeyleri ve çalışanların cesaretini kıran diğer şeyleri belirleyebilirler. Bu, üretkenliği ve katılımı artırabilecek şeyleri belirlemede son derece yararlıdır.

7. Kendini İyi Hissetme Yeteneği

Herkesin aksilikler, başarısız projeleri ve zaman zaman kendileri hakkında şüpheleri vardır. Üzülürler, hayal kırıklığına uğrarlar ve endişelenirler. En iyi performans gösterenlerle mücadele edenler arasındaki fark, duygusal zekadır.

8. Kaygıyı Azaltma ve Depresyonla Mücadele

Birçok insan, gerçekliğin olumsuz bir değerlendirmesinden veya yanlış bir duygu kontrolünden kaynaklanan endişelerden mustariptir. NLP’nin ön varsayımında da ele alındığı gibi, insanlar dünyaya değil, dünyanın kedi zihinlerindeki yansımasına tepkiler verirler (Harita arazinin kendisi değildir). Be gerçeklik bilindiğinde daha yüksek bir yaşam doyumu ve daha düşük bir kaygı düzeyi beklenir bir durum olacaktır.

9. Motivasyon Artışı ve Hedeflere Yardım

Hayal kırıklığı duygularının yaşamın bir parçası olduğunu biliyorsak, her şey istediğimiz gibi gitmemiş olsa bile ilerleyebiliriz. Her durumda içimizdeki kaynakları harekete geçirmenin bir yolu mutlaka vardır. Nasıl hissettiğimi biliyorum, nasıl hissetmek istediğimi de biliyorum. O halde hedef hislere ulaşmak için gerekli eylem adımlarını atmaya başlamak en akıllıcası.

10. Daha İyi Uyku

Nitelikli bir uyku için duygusal dengenin iyi oluşu olumludur. Duyguların kötü yönetiminin endişe yaratması ve her gün bizim için sorun yaratmaya devam edecektir. Duygularımızı doğru bir şekilde yönetmek, olumsuz duygularımızı kabullenmek, başkalarının duygularını anlamak ve davranışlarımızı düzenlemek, huzurlu bir uykuya ve büyük iniş çıkışlara sahip olmayan bir hayata sahip olmanın anahtarıdır.

Valit ASLANKOL tarafından çeşitli kaynaklardan derlenmiş ve düzenlenmiştir.